Bệnh từ đất: Nguy hiểm, khó phòng trừ

Nhóm bệnh hại cây trồng truyền qua đất được xem là rất nguy hiểm, bởi việc chẩn đoán bệnh, triển khai phòng trừ bệnh đều rất khó khăn.

Nông dân còn mơ hồ về sự nguy hiểm của bệnh từ đất

Theo PGS.TS Hà Viết Cường (Học viện Nông nghiệp Việt Nam): Hiện nay, các bệnh hại cây trồng trong đất có thể phân ra các nhóm như nấm, vi khuẩn, virus, tuyến trùng. Trong đó, nhóm bệnh virus trong đất là có, nhưng không phải nhóm quan trọng. Đối với bệnh hại cây ăn quả truyền qua đất, thì quan trọng vẫn là nhóm vi sinh vật gây hại trong đất và tuyến trùng.

Đối với nấm, nổi lên hiện nay, gây hại trên nhiều đối tượng cây trồng là nấm Phytophthora đã từng gây hại nghiêm trọng trên nhiều đối tượng cây trồng như gây chết cây sầu riêng; gây bệnh chết nhanh trên hồ tiêu; gây thối gốc rễ, chảy gôm trên cây có múi. Nhiều vùng chanh leo bên cạnh bệnh do virus, thì cũng từng bị phá hủy mà nguyên nhân thực sự là do nấm Phytophthora…

PGS.TS Hà Viết Cường khuyến cáo nông dân cần thực sự am hiểu để có giải pháp ngăn ngừa các nguy cơ lây lan của bệnh do nấm từ đất

Đối với nấm Phytophthora, ngành bệnh cây trên thế giới nói chung cũng như ở Việt Nam hiện nay đã có những hiểu biết tương đối rõ cả về nguyên nhân, triệu chứng, đặc điểm sinh học, cơ chế lan truyền, kể cả biện pháp phòng trừ hiệu quả cũng đã có khá chuẩn từ biện pháp sinh học, hóa học, biện pháp canh tác (trong đó việc quản lí tránh lây lan qua nguồn nước là rất quan trọng).

Tuy nhiên, cái khó trong việc kiểm soát nấm Phytophthora, đó là con đường lan truyền rất dễ, nhất là trong điều kiện sản xuất manh mún, người sản xuất chưa thực sự ý thức được sự nguy hiểm, nguy cơ lây lan của bệnh cũng như chưa thực hiện cách ly, phòng trừ một cách nghiêm ngặt và hiệu quả.

Nấm Phytophthora có 2 con đường lan truyền, đó là qua đất và qua nước. Việc lan truyền qua đất rất dễ dàng, mà chủ yếu có nguyên nhân từ con người là chính. Ví dụ nấm lan truyền từ bầu giống bị nhiễm bệnh, từ công cụ lao động… Mỗi khi nấm Phytophthora đã lan truyền và thâm nhập vào đất, thì việc kiểm soát sẽ vô cùng khó khăn.

Thực tế hiện nay, nông dân nào am hiểu được nguy cơ, cơ chế lan truyền của nấm Phytophthora, thì họ giữ được vườn cây của mình rất nghiêm ngặt, nhưng tỉ lệ nông dân am hiểu được điều này chưa nhiều. Đây cũng là nguyên nhân mà bệnh do nấm Phytophthora thường rất dễ lan rộng.

Một yếu tố nữa, đó là nông dân cũng chưa thực sự am hiểu để có giải pháp ngăn ngừa các nguy cơ lây lan của bệnh do nấm Phytophthora qua đường nước. Ở nhiều nước sản xuất cây ăn quả thân gỗ tiên tiến, họ bố trí hệ thống thoát nước rất bài bản. Các nguồn nước có nguy cơ mất an toàn, có khả năng lây nhiễm các vi sinh vật có hại cho cây trồng sẽ được “lái” để đảm bảo không chảy vào vườn. Thậm chí nước tưới cho vườn cây phải trải qua quá trình lọc để tiêu diệt bào tử nấm Phytophthora.